İklim değişikliği yağışları düzensiz hale getirerek tarımı yapılmaz hale getiriyor.
Bilim insanları gıda güvenliğinin sağlanması için çiftçi dostu çözümler geliştirmeye çalışıyor.
Onlardan biri dünyada hızla yayılıyor: Agrivoltaik tarım.
Agrivoltaik tarım, güneş enerjisi panellerinin tarlaların üzerine kurulmasına dayalı bir yöntem. Paneller altlarından traktör ve biçerdöver geçecek kadar yükseğe monte ediliyor.
Brookings Institution’a göre, geleneksel güneş enerjisi üretim yöntemleri, aynı miktarda elektrik üreten doğalgaz veya kömür tesislerine göre 10 kat fazla yere gereksinim duyuyor. Bu da tarıma daha az alan bırakıyor ve çiftçileri bu fikirden uzaklaştırıyor.
Panellerin yüksek direkler üzerine monte edilmesi ise pek çok yarar sağlıyor. Böylece hem elektrik üreten veya sıcak su sağlayan güneş panelleri için tarım topraklarından vazgeçilmiyor hem de panellerin gölgesi altındaki bitki, hayvan ve insanların fazla su kaybetmesini engelliyor.
Bu yöntem özellikle kurak aylarda, nehirlerden veya kuyulardan su çekmek için yoğun enerji kullanıldığında daha faydalı oluyor.
Agrivoltaik sistemler şimdiden yüreklendirici sonuçlar veriyor.
BBC'nin haberine göre, geçen yaz Şili’de damla sulama yöntemi uygulanan bir fesleğen tarlasında yapılan ölçümlerde, agrivoltaik panellerin altındaki toprakların %29 daha nemli olduğunu tespit edilmiş.
Çin’deki Zhejiang Üniversitesi’nden Prof. Yue-Rong Liang ise yaptığı çalışmalarda agrivoltaik sistemlerin çay bitkisi üzerindeki etkisinin son derece pozitif olduğunu görmüş.
Çay bitkisinin ışığa toleransı düşük olduğu için, güneş panellerinin yarattığı gölge ‘güneş yanığı’ olmalarının önüne geçiyor. Ayrıca daha kaliteli mahsul alınıyor ve büyüme hızı da artıyor.
Domates ve pamuk gibi bazı bitkiler ise gölgeden aynı oranda fayda görmeyebilir. Fakat bu konuda daha fazla araştırma yapılması gerekiyor.
Agrivoltaik sistemlerin sayısı son yıllarda büyük oranda artsa da bu sistemleri genele yaymanın; özellikle de gelişmekte olan ülkelerde yaygınlaştırmanın önünde zorluklar var.
Güneş paneli fiyatları bir süredir düşüyor fakat maliyet hâlâ büyük bir sorun.
Tanzanya’da 104 panelden oluşan bir agrivoltaik sistemin maliyeti 40 bin dolar civarında.
Bu tür tarımın özellikle gelişmekte olan ülkelerde güneş paneli uzmanlığının gelişmesi ve üretimin başlaması gerekiyor.